20 mei 2013

Opera 17 mei 2013


Vrijdag 17 mei 2013, Het Muziektheater
De Nederlandse Opera

Verdi: La traviata

Violetta - Joyce el Khoury
Alfredo - Ismael Jordi
Germont - Dimitris Tiliakos
Koor van de Nederlandse Opera
Radio Kamer Filharmonie o.l.v. Giuliano Carella

Voor deze avond was sowieso Joyde el Khoury gecast; ze zou twee van de tien voorstellingen de titelrol overnemen van Marina Poplavskaja, die na de première vocaal ingestort schijnt te zijn, en nu alle resterende voorstellingen aan El Khoury overlaat. Hoe geweldig Poplavskaja tijdens de eerste voorstellingenreeks in 2009 ook zong en acteerde (zie hier de weblog), El Khoury kwam aardig bij haar in de buurt. Aanvankelijk vreesde ik dat ze de rol niet helemaal aan zou kunnen, maar dat bleek onterecht. Ze zong bijzonder krachtig en zuiver, en acteerde perfect. Het was wederom een ijzersterke Traviata, deze door Willy Decker geënsceneerde productie. Minimale middelen, maximale zeggingskracht. Ismael Jordi zong beter dan in 2009 en Tiliakos imponeerde als vader Germont. De grootste openbaring vond ik echter de dirigent. De uit de Italiaanse provincie gehaalde Carella had de zaak strak in de hand, maar bracht een fantastische orkestrale detailwerking aan. Ik hoorde details die ik nog nooit eerder hoorde; alleen al de ouverture werd prachtig gespeeld. De timing met de zangers en het koor was perfect, en de Radio Kamer Filharmonie speelde alsof ze nooit anders dan opera deed. Een geweldige Traviata.

Opera 12 mei 2013

Zondag 12 mei 2013, Het Muziektheater Amsterdam
De Nederlandse Opera

Wagner: Die Walküre

Siegmund - Christopher Ventris
Sieglinde - Catherine Naglestad
Hunding - Günther Groissböck
Brünnhilde - Catherine Foster
Wotan - Thomas Johannes Mayer
Fricka - Doris Soffel
Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Hartmut Haenchen

De tweede keer van deze laatste voorstellingenreeks. Evenals in januari bij de reeks van Das Rheingold zat deze tweede keer (meteen ook de laatste van de reeks) helemaal goed in de verf. De zangers wilden er duidelijk nog één keer iets goed van maken, en Haenchen en het orkest wilden niet voor hen onderdoen. Doris Soffel was wederom ijzersterk als Fricka, en Ventris en Naglestad een subliem Wälsumgenpaar. Gewoon wederom een grootse operabeleving. Misschien dat ik volgend jaar, wanneer deze Audi-ring twee keer in een week volledig wordt gebracht, deze Walküre eruit pik om nog eens te zien en te horen.

12 mei 2013

Foto


Mijn ouders hebben een boek van Jan Romein: Op het breukvlak van twee eeuwen. Daarin een prachtige foto van de grote zaal van het Concertgebouw, genomen ergens voor of vlak na 1900. Ik kopieerde de foto met mijn iPhone. Tafeltjes en stoeltjes, mannen en vrouwen, daglicht. Geen concert waarschijnlijk, maar zo werden ze toen wel gegeven. Op de balkonrand nog geen namen van de componisten. Mahler moest nog komen, in het echt... Klik erop, daarna nog eens, en de foto verschijnt in het groot. Te mooi om hier niet te delen.

Concert 10 mei 2013

Vrijdag 10 mei 2013, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Iván Fischer

Beethoven: Symfonie nr. 1
Beethoven: Symfonie nr. 2
Beethoven: Symfonie nr. 5

Iván Fischer dirigeert verspreid over twee seizoenen bij het KCO een heuse Beethoven-cyclus met de negen symfonieën; dit was het eerste concert. Enkele jaren geleden dirigeerde hij al de Achtste symfonie (zie hier de weblog daarvan) en blijkbaar smaakte die uitvoering het orkest naar meer. Inderdaad, Fischer heeft een boeiende kijk op deze gigant, die als een 'soort van' synthese tussen de 'traditionele' en 'authentieke' uitvoeringspraktijk gekarakteriseerd kan worden. Spannende uitvoeringen dus, die bovenal de kracht, originaliteit en het meesterlijke van Beethoven onderstrepen. Want daar genoot ik vanaf de eerste rij van het podium het meest van: Beethoven!
Fischer sprak na de uitvoering van de Eerste symfonie de zaal toe, in zijn zangerige Nederlands met een Hongaars accent. Drie symfonieën op één avond, dat was wel erg onsymmetrisch, zei hij. Omdat ieder deel een meesterwerk op zich is, en ook om de avond toch meer symmetrie te geven, plaatste hij de pauze na het tweede deel van de Tweede symfonie. Dus na dat hemelse Larghetto stapte hij van de bok, volgde een flauw applaus en gingen we aan de koffie. En daarna vervolgde het concert met het Scherzo alsof de symfonie niet onderbroken was. Er valt vanalles over te vinden, maar het gaf het concert een extra bijzondere lading. En daarna die dramatische Vijfde, gottegot....
Mijn gade fotografeerde bij het slotapplaus bovenstaande foto; ik sta er applaudisserend op.

05 mei 2013

Concert 27 april 2013

Zaterdag 27 april 2013, Concertgebouw Amsterdam
Koninklijk Concertgebouworkest o.l.v. Riccardo Chailly
Stefano Bollani, piano

Adams: Lollapalooza
Harbison: Remembering Gatsby
Gershwin: Catfish Row
Gershwin: Pianoconcert

Een programma dat alleen door Chailly zo overtuigend gedirigeerd kan worden. Krachtige muziek, swingend, dreunend, aantrekkelijk. Maar ook veeleisend. In Adams en Harbison viel Chailly's sublieme slagtechniek op; ik vroeg me tijdens de uitvoeringen af of het überhaupt ánders gedirigeerd kon worden, zo universeel ging Chailly het orkest voor in deze stukken. Je hoeft als orkestlid de muziek nauwelijk te kennen; Chailly geeft zowat iedere noot aan, en toch zonder te druk over te komen. Na de pauze het fraaie Pianoconcert van Gershwin, waarin jazzpianist Stefano Ballani techisch prachtig speelde, maar wel tekortkwam in volume. Op rij 16 in het midden was hij regelmatig niet te horen, en dat lag bepaald niet aan het orkest. Klassieke pianisten hebben duidelijk geleerd flink op de toetsen te kunnen rammen; Bollani niet, en dat was (niet) te horen. Maar door zijn achtergrond als jazzpianist swingde het stuk de pan uit; in de toegiften onderstreepte hij nog eens zijn grootheid. Een geweldig concert!

Opera 20 april 2013

Zaterdag 20 april 2013, Muziektheater Amsterdam
De Nederlandse Opera

Wagner: Die Walküre
Siegmund - Christopher Ventris
Sieglinde - Catherine Naglestad
Hunding - Günther Groissböck
Brünnhilde - Catherine Foster
Wotan - Thomas Johannes Mayer
Fricka - Doris Soffel
Nederlands Philharmonisch Orkest o.l.v. Hartmut Haenchen

Deze productie door Pierre Audi van Wagners meesterwerk ging in januari 1998 in première en ik zag die in de tussentijd al minstens tien keer. Maar deze elfde of twaalfde keer was even overrompelend als de eerste (en alle keren erna). De uitbeelding is subliem, en eigenlijk toch heel eenvoudig. De wijze waarop Hunding aan het slot van het tweede bedrijf door het 'achtelijke' handgebaar van Wotan gedood wordt: je moet er maar op komen! De cast is tijdens de drie voorstellingenreeksen steeds veranderd; van de vorige bleef alleen Doris Soffel over; haar confrontatie met Wotan in het tweede bedrijf is een hoogtepunt van de uitvoering. Ze is stemtechnisch duidelijk op haar retour, maar wat een autoriteit! (En ze blijft worstelen met haar te lange jurk.) Haenchen laat zijn orkest regelmatig voluit gaan; het geeft de uitvoering de kracht die ik eerder miste. De andere zangers voldeden ruimschoots, het was een prachtige uitvoering. Maar bovenal vind ik dat Wagner in Die Walküre zich van zijn meest menselijke en dramatische kant laat zien. Hoe kan een muziekliefhebber zonder dit meesterwerk? Half mei ga ik nog een keer, ik kan nauwelijks wachten...!